วันก่อนมองหนังสือเล่มหนึ่งที่ไม่ได้อยากได้มาก แต่เป็นหนังสือดังแถมลดราคาค่อนข้างเยอะ เลยกดลง cart เอาไว้ แล้วแอบคิดว่าลองหาคูปองสักหน่อย search เข้าเว็บบรวมคูปองดูแล้วได้มาโค้ดนึง

ยังไม่ทันใส่โค้ด ทันทีที่กลับเข้าหน้าเว็บเดิมแล้วเปิด cart ก็เจอว่าหนังสือเล่มนึงราคาเด้งขึ้นไปสองเท่าตัว ชนิดว่าต่อให้ใส่โค้ดได้ลดก็ไม่ถูกเท่าตอนที่เห็นราคาตอนแรก ที่น่าเจ็บใจคือใส่โค้ดเข้าจริงๆ โค้ดก็ใช้กับหนังสือเล่มนี้ไม่ได้อีก

ยังดีที่เคลียร์ cookie แล้ว login ใหม่ เลือกหนังสือเล่มเดิมแล้วได้ราคาเดิม

โลก Affiliate แม้จะเป็นเครื่องมือการตลาดที่สำคัญ เว็บดีลนี่เป็นธุรกิจขนาดใหญ่ ทำเงินกันเป็นล่ำเป็นสัน

แต่เว็บที่ implement โดยดักไว้ว่าลูกค้าคนไหนต้องจ่ายค่า affiliate แล้วขึ้นราคาตรงๆ น่าจะไม่เวิร์คในระยะยาว หรือจริงๆ มันเวิร์คแล้วคนใช้กันเยอะแล้ว แม้ว่าจริงๆ จะจ่ายแพงกว่าเดิม เพิ่มเติมตัวเว็บดีลได้ส่วนแบ่ง?

มีเคสที่ต้องการเปิด local file ออกไปให้ระบบภายนอก (ใน LAN เดียวกัน) เข้าถึงได้ง่ายๆ ก่อนหน้านี้ก็ไม่เคยคิดว่ามันจะยากอะไร เพราะใช้ minio มาได้ตลอด รันทีเดียวขึ้นเลย ทำไม่เกินครึ่งชั่วโมงเสร็จ

แต่รอบนี้อยู่ๆ ไฟล์ก็ไม่มา งงว่าเกิดอะไร ปรากฎว่า minio ประกาศถอดฟีเจอร์นี้ออกไปแล้ว เพราะต้องการไป implement ฟีเจอร์ enterprise พวกทนทานต่อความเสียหายข้อมูลแทน ฟีเจอร์เปิด API ง่ายๆ กับ local filesystem แบบนี้ลูกค้าระดับองค์กรใช้น้อย (ทาง minio บอกว่า 2%) ซึ่งก็ไม่แปลก คนที่ต้องการระบบเล็กๆ เร็วๆ แบบนี้มักเป็นระบบขนาดเล็กที่ไม่ซื้อซัพพอร์ต minio เท่าไหร่

แต่การถอดไปเลยแบบนี้ก็โหดใช้ได้ คิดว่าเป็นช่องว่างสำหรับการสร้างโครงการโอเพนซอร์สมาแทนโดยตรงเลย แต่อย่าหวังรวยเพราะมันไม่ใช่ฟีเจอร์ที่คนพร้อมจ่ายเงินให้มัน

ทางที่เนียนที่สุดคือถอยไปใช้เวอร์ชั่นเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา และอัพเดตไม่ได้แล้ว คงต้องรอคนมา fork ทำโค้ดใหม่กันเลย

ยังคิดไม่สุดนัก บางประเด็นคิดแต่ในภาวะอุดมคติที่เรายังไปไม่ถึง แต่โน้ตไว้ก่อน

• คิดว่ารัฐมีหน้าที่จัดหาการศึกษาที่ “เพียงพอให้สร้างรายได้ดูแลตนเอง” (และครอบครัว? ถ้านับด้วยอาจจะต้องถามว่าลูกกี่คน)
• มุมมองต่อการศึกษา ทุกวันนี้ความรู้ระดับปริญญาไม่ได้จำเป็นต่อการทำงานที่รายได้ดีพอสมควร อย่างน้อยก็ดูแลตัวเองให้อยู่ในฐานะคนชั้นกลางได้ เคยจ้าง freelance นี่น่าจะแซงคนจบปริญญาไปเยอะ แม้เขายังไม่จบปริญญา
• แต่ในตลาดแรงงานต้องยอมรับว่าถ้าไม่มีปริญญาตรีแล้ว ตลาดงานของไทยมันจะแคบลงมหาศาลมาก แม้จะเป็นงานที่ไม่น่าจะจำเป็นต้องเรียนปริญญาตรี และหนึ่งในต้นเหตุน่าจะเป็นราชการไทยเอง ที่แข็งเกร็งกับปริญญามากๆ
• ตลาดแรงงานด้านคอมพิวเตอร์ในสหรัฐฯ งานซัพพอร์ต ต้องการปริญญาตรี 24% QA ซอฟต์แวร์ต้องการปริญญาตรี 54% แนวโน้มนี้กำลังลดลงอีก ของไทยนี่ลองกดหาดูเล่นๆ IT Support เกือบสิบประกาศ เจอรายการเดียวที่ไม่ต้องการปริญญาตรี เชื่อว่าถ้าไปทำวิจัยจริงๆ ก็น่าจะเจอว่าของเราต้องการปริญญาตรีสูงกว่าสหรัฐฯ มากแทบทุกอาชีพ (ลองไปกดๆ พนักงานต้อนรับโรงแรมของไทยก็ยังต้องการประมาณ 4 ใน 10)
• ภาวะตลาดคัดคนแบบมีกำแพงปริญญาแบบตอนนี้มันพูดยาก ว่าการเรียนปริญญาตรีเป็นทางเลือก ความเชื่อว่ายังไงก็ได้ให้มีปริญญาไว้ก่อน มันมีเหตุผลอยู่ คนที่พูดได้ว่าไม่มีปริญญาก็หางานได้ส่วนใหญ่เป็นกรณียกเว้น จะบอกว่ามีรูให้ลอดไปได้ แต่แทบไม่มีใครผ่านไปได้มันไม่แฟร์
• ส่วนตัวมองว่าภาวะแบบนี้ของไทย ไม่เป็นผลดีต่อทุกคน พ่อแม่ต้องซัพพอร์ตลูกนานขึ้น แรงงานมีเวลาน้อยลงในการทำงาน ดูแลตัวเองได้ช้าลง (สมมติจบมาได้เงินเดือนสองหมื่น แม้งานจะต้องใช้ความรู้ระดับอนุปริญญา จบช้าสองปีคือเงินหายไปจากชีวิต 480,000) ครอบครัวที่ตึงๆ อยู่แล้วจะลำบากกว่าที่ควรจะเป็น โลกทุกวันนี้กำลังจะออกจากภาวะนี้ สหรัฐฯ ก็มีแนวโน้มว่าลดความสำคัญปริญญาลง สนใจ skill เป็นส่วนๆ เราก็ควรออกเหมือนกัน
• เราจะไปยังไง ระหว่างแก้ตลาดแรงงานต้องซัพพอร์ตคนไม่ได้เรียนตรีให้มากกว่านี้? หรือควรรีบแก้เรื่องค่าเรียนมหาวิทยาลัยแพง? ต่อให้ทำพร้อมกันหมดจะใช้เวลากี่ปีกว่าจะดีขึ้นจนยอมรับได้? ส่วนตัวมองว่าที่เร็วที่สุดคือรัฐส่งสัญญาณด้วยการปลดเงื่อนไขปริญญาตรีในตำแหน่งจำนวนมาก ทั้งจากจ้างตรงและการรับงานจากภาครัฐ สัญญาณแบบนี้น่าจะส่งผลต่อเนื่องไปถึงเอกชนโดยเฉพาะบริษัทอื่นๆ ที่รับงานจากรัฐ
• การสนับสนุนในรูปแบบ soft loan เป็นการมองว่าระดับที่ให้ไม่ใช่ขั้นต่ำ ซึ่งเข้าใจได้ หลังจากการให้ขั้นต่ำทุกคนแล้ว รัฐก็ควรสนับสนุนให้คนสร้างฐานะในรูปแบบ soft loan ต่อ จะเรียนต่อ จะทำธุรกิจ หรือจะฝึกอาชีพ พวกนี้ให้ในรูปแบบที่ไม่ได้ให้เปล่าได้ เป็นแนวทางที่เข้าใจได้
• ต่อให้มองว่า ป.ตรีไม่ใช่ขั้นต่ำที่รัฐต้องจัดหาให้ กยศ. ก็ยังมีปัญหาในหลายประเด็น ประเด็นที่เคยแก้ไปแล้ว เช่น การค้ำประกัน ที่สร้างเงื่อนไขจนกลายเป็นกำแพงให้คนขาดโอกาสกู้ไม่ได้ไปอีก ประเด็นอื่นเช่น ไปบังคับทำกิจกรรมจนมีเด็กต้องไปซื้อใบรับรองชั่วโมงกิจกรรม นี่ก็ต้องเลิก

ในบรรดาบริการ Streaming ทั้งหลาย อันที่ไม่ค่อยอยู่ในเรดาร์ของคนไทยเท่าไหร่คือ Kindle Unlimited ที่เปลี่ยนโมเดลการตั้งราคามาเป็นการเหมาจ่ายค่าหนังสือ จุดที่น่าสนใจของบริการนี้คือ Amazon เปิดเผยโมเดลราคาต่อสาธารณะ

โมเดลธุรกิจสตรีมมิ่งตอนนี้เหมือนจะแยกเป็นสองโมเดลหลักๆ โมเดลแรกคือกลุ่มภาพยนต์ ที่อาศัยการขายขาด (แยกย่อยตาม ช่วงเวลาและภูมิภาค) ซื้อไปแล้วค่ายไหนจะมีคนดูเท่าไหร่ก็แล้วแต่กันเอง กับอีกโมเดลคือจ่ายตามการใช้งานจริง เช่น เพลงต่างๆ ที่แฟนคลับมักระดมกันไปช่วยฟังสร้างรายได้ให้ศิลปินที่ตัวเองชอบ

แม้จะพอเห็นโมเดลคร่าวๆ แต่เอาเข้าจริงแล้ว ก็มักมีสัญญาปลีกย่อยอีกเยอะมาก เราแทบไม่รู้เลยว่าใครได้ดีลแบบไหนบ้าง ยกเว้น Kindle Unlimited ที่พยายามทำตลาดกับนักเขียนรายย่อยจำนวนมาก ทำให้เราเห็นทั้งหมดว่าดีลปกตินั้น ทำราคาค่าอ่านต่อหน้าเท่าไหร่

แม้จะทำตลาดกับนักเขียนรายย่อย แต่เอาเข้าจริงแล้วคนที่ครองตลาด Kindle Unlimited จริงๆ คือ JK Rowling กับชุดหนังสือ Harry Potter ที่มีอยู่ใน Kindle Unlimited แทบทุกเล่ม และตอนนี้กลายเป็นว่าการสมัคร Kindle Unlimited กลายเป็นช่องทางอ่าน Harry ที่ราคาถูกที่สุด อย่างผมเองสมัคร 6 เดือน 30 ดอลลาร์ อ่านมาสามเดือนก็ครบทั้ง 7 เล่ม ถ้าซื้อเองหมดนี่รวมๆ 70 ดอลลาร์ (ซึ่งถูกกว่าหนังสือกระดาษแล้ว)

เหตุผลนี้ทำให้ Harry อยู่ใน Amazon Chart แบบ Most Read ชนิดโค่นไม่ลง แต่ละเล่มอยู่ในชาร์ตเกือบ 5 ปี หนังสือที่แทรกได้เป็นแค่หนังสือดังๆ เป็นช่วงสั้นๆ เท่านั้น

Selection หนังสือใน Kindle Unlimited หนักไปทาง fiction เป็นส่วนมาก แทบไม่มี non-fiction มาลงเลย แต่พอชดเชยด้วยนิตยสารที่ให้กดเลือกสมัครสมาชิกได้ 3 ฉบับ กับมีบางหัวที่เปิดให้ยืมบางเล่มได้

รวมๆ แล้วคิดว่าถ้าเป็นคนอ่านนิยายภาษาอังกฤษแบบต่อเนื่อง ไม่คิดมากว่าต้องเลือกเรื่องอะไรเป็นพิเศษ ตัวบริการมีหนังสือดีๆ ให้พออ่านไปได้เรื่อยๆ แต่สำหรับผมเองคงอยากเลือกหัวหนังสือที่อยากอ่านเป็นหลัก การมานั่งลุ้นว่าเล่มไหนจะลงบ้างไม่ใช่เรื่องสนุกเท่าไหร่ หลังหมดรอบนี้แล้วคงไม่ได้ต่ออายุ จนกว่าจะมีซีรีส์ไหนยาวๆ (และแพงหน่อย) ให้อ่านอีก ซึ่งนักเขียนหลายคนเลือกวางแค่เล่มแรกๆ ของซีรีส์ โดยหวังว่าจะล่อคนอ่านไปซื้อเล่มต่อๆ ไปทีหลัง