หนังสือเล่มแรกที่อ่านจบในปี 2019 หลังจากอ่าน Guns, Germs, and Steel ของคนเขียนคนเดียวกันไม่จบ เป็นหนึ่งในไม่กี่เล่มที่ปีที่แล้วขอ refund

โดยรวมคือหนังสือประวัติศาสตร์สมัยใหม่ ของหกชาติที่ส่วนใหญ่เป็นช่วงสงครามโลกครั้งที่สองมา และผ่านจุดเปลี่ยนอย่างรุนแรงที่ปกเรียกว่า upheaval แต่ในหนังสือมักเรียกเป็นวิกฤติ (crisis) แล้ววิเคราะห์ถึงเหตุผลที่การเปลี่ยนผ่านเหล่านั้นว่าทำไมจึงเป็นอย่างที่มันเป็น โดยกำหนดปัจจัย 12 ประการ

หนังสือสนุกดี และเราน่าจะได้ความรู้ประวัติศาสตร์ประเทศที่เราไม่เคยรู้อยู่บ้าง เช่น ฟินแลนด์ที่ผมแทบไม่เคยอ่านเรื่อง Winter War เลย หรือแม้แต่ประวัติศาสตร์อินโดนีเซียช่วงก่อนซูฮาโตก็นึกไม่ออกเหมือนกัน หนังสือเล่าเรื่องราวทีละประเทศไปเรื่อยๆ ทำให้เหมือนหนังสือเล่มเล็กๆ ต่อกัน

แต่การเล่าเรื่องและการวิเคราะห์หลายครั้งก็ใช้ประเด็นยิบย่อย เช่น ฟังเพื่อน ฟังญาติ แม้จะอ่านสนุกแต่ก็ตั้งคำถามว่ามันจะเป็นการวิเคราะห์ที่ดีหรือเปล่า การใช้ factor ทั้ง 12 ที่ยกมาก็ดูไม่มีน้ำหนักอะไรมากนัก

ครึ่งหลังเป็นการวิเคราะห์ถึงวิกฤติในปัจจุบันทำให้หนังสือหลุดจากการเป็นหนังสือประวัติศาสตร์ และเหมือนเป็นหนังสือสรุปข่าวประจำปีมากกว่า

โดยรวมๆ เป็นหนังสือที่อ่านได้ สนุกดีแต่ไม่ได้คิดว่ามีพลังเท่ากับเล่มก่อนๆ หน้า