Platform as a Product

เรื่องแพลตฟอร์มเป็นเรื่องที่คนไอทีได้ยินกันมากในช่วงหลัง ตั้งแต่แอปเปิลมีแอปสโตร์ และกูเกิลมี Docs, Drive, Play, และ Plus  เราเห็นชัดเจนว่ามันมีประโยชน์อย่างไรกันบ้าง

แต่ในความเป็นจริงแล้วเรื่องของแพลตฟอร์มไม่ได้จำกัดอยู่แค่ในโลกไอทีเท่านั้น อีกบริษัทหนึ่งที่ทำให้แพลตฟอร์มกลายเป็นสินค้าได้อย่างรุนแรง คือ ร้านเฟอร์นิเจอร์ที่เราได้ยินชื่อบ่อยๆ อย่าง IKEA แถมแพลตฟอร์มอย่าง IKEA ยังเป็นแพลตฟอร์มปิดแทบจะสมบูรณ์แบบ คนภายนอกเข้าไปร่วมอยู่ในแพลตฟอร์มได้ยากมาก และภายใน IKEA เองยังมีแพลตฟอร์มของตัวเองอีกหลายระบบในแต่ละชุดสินค้า

ตัวอย่างเช่นเก้าอี้นั่งเล่นพัวแอง (POÄNG) IKEA มีเก้าอี้ตระกูลนี้ตระกูลเดียวในเว็บถึง 159 รายการ

phaw-x-ng-keaxi-yok__0152988_PE311285_S4

แต่ IKEA ไม่ได้ทำ 159 รายการนี้ออกมาจริงๆ ที่จริงแล้วพัวแองเป็นเพียงแพลตฟอร์มของเก้าอี้นั่งเล่นเท่านั้น มันคือสเปคกลางที่เข้ากันได้ระหว่างของสี่ชิ้น ได้แก่ โครงเก้าอี้, เบาะเก้าอี้, โครงวางเท้า, และเบาะวางเท้า ทั้งสี่ชิ้นมีขนาดที่เข้ากันได้อย่างสมบูรณ์

เมื่อเราซื้อเก้าอี้ ขณะที่เรากำลังเลือกว่าอยากได้รุ่นไหน ที่จริงแล้วเรากำลังเลือกว่าเราจะต้องการโครงเก้าอี้แบบไหน

Screenshot 2014-10-21 at 00.34.19Screenshot 2014-10-21 at 00.33.13

นอกจากรูปร่างโครงไม้แล้ว เรายังเลือกสีไม้อีกสามสี ทำให้เฉพาะโครงเองก็มีหกแบบ ทั้งหมดประกอบเข้ากับเบาซึ่งพอดีกัน เพัยง IKEA เพิ่มแบบเบาะขึ้นมาหนึ่งแบบก็จะได้เก้าอี้มาขายเพิ่มอีกหกรุ่นทันที

poang-footstool__0140161_PE300188_S4

พอขายเก้าอี้แล้วก็มาถึงเก้าอี้วางขา IKEA สามารถวางขายขาที่สีเข้ากันกับเก้าอี้เดิม เพราะจริงๆ ใช้วัสดุเดียวกัน ทำให้ต้นทุนการผลิตลดลง ขณะที่วัตถุดิบตั้งต้นใกล้เคียงกัน เมื่อสต็อกผ้าแบบหนึ่งก็สามารถนำมาผลิตได้ทั้งเก้าอี้นั่ง และเกาอี้รองขา

xiwar-chan-khang__21487_PE106438_S4

แพลตฟอร์มแบบนี้มีจำนวนมากใน IKEA แพลตฟอร์มที่ใหญ่ๆ หน่อย เช่น ตู้หนังสือบิลลี่ (ขายชั้นวางเสริม, ประตูที่เข้ากันได้พอดี, ชั้นเสริมความสูง ฯลฯ), ตู้เสื้อผ้าพักซ์ (ขายโครง, ประตู, ชั้นวางภายใน), โต๊ะทำงานลินมูน (ขายพื้นโต๊ะแยกจากขาโต๊ะ โต๊ะ 5 ขาใช้ขาร่วมกับโต๊ะ 4 ขาธรรมดาได้ โต๊ะบางรุ่นใช้ตู้มาแทนขาได้ด้วยความสูงพอดีกัน น็อตเชื่อมตรงกัน), เตียงหลายตระกูลที่ขายแยกกันระหว่างพื้นเตียงและโครงเตียง, ไปจนถึงชั้นวางของ IVAR ที่ขายเป็นชิ้นๆ ชนิดที่ไม่น่าจะเป็นเฟอร์นิเจอร์ในตัวเองได้ (ซื้อชิ้นเดียวแบบในภาพก็ขายนะ 400 บาท)

Screenshot 2014-10-21 at 00.54.15

มีคนเห็นคุณค่าของแพลตฟอร์มของ IKEA อยู่ไม่น้อย ในต่างประเทศมีร้านขนาดเล็กขายของที่ “เข้ากันได้” กับแพลตฟอร์มของ IKEA จำนวนมาก เช่น สติกเกอร์แปะตู้บิลลี่ได้พอดี ขาโต๊ะสำหรับคนที่เบื่อขาโต๊ะทำงานของ IKEA ฯลฯ ของพวกนี้จำนวนมากโฆษณาอยู่ใน IKEA Hackers 

ก็คงไม่ต้องแปลกใจที่ IKEA เกิดอยากจะสั่งห้ามโฆษณาหรือบังคับให้ปิดเว็บ

 

lewcpe

CTO at MFEC PLC. Chief Editor at Blognone.com