ผมเคยดูเรื่องลอดลายมังกรตั้งแต่ครั้งมันทำเป็นละครเวอร์ชั่นแรก (ซึ่งคิดว่าทำดีกว่าเวอร์ชั่นใหม่มาก) ฉากหนึ่งที่จำได้ชัดในหัวคือตอนที่อาเหลียงตัดสินใจสั่งซื้อกาแฟลงเรือมา เนื่องจากมองเห็นว่ากาแฟกำลังขาดตลาดอย่างรุนแรง อันเป็นโอกาสทางธุรกิจที่ดี แต่สุดท้ายแล้วความฝันก็ต้องดับลง เมื่อเรือสินค้าถูกพายุทำให้สินค้าเสียหายหนัก กาแฟที่สั่งมานำไปขายได้ไม่ถึงครึ่ง
ปัญหาคืออาเหลียงไปสัญญาไว้กับลูกค้าจำนวนมากแล้วว่าเขาจะทำกาแฟไปขายให้
สิ่งที่อาเหลียงทำคือการนำกาแฟไปขายให้กับร้านขายส่ง แล้วซื้อกลับมาในราคาแพง แล้วค่อยทำกาแฟนั้นกลับไปขายให้กับรายย่อยไปเรื่อยๆ จนครบตามจำนวนที่ตนสัญญาไว้ แน่นอนว่าการกระทำเช่นนี้ทำให้อาเหลียงขาดทุนป่นปี้ แต่อาเหลียงก็ยังเลือกที่จะรักษาสัญญากับลูกค้าทั้งหมดไม่ว่าจะเสียหายเพียงไร
เรื่องของอาเหลียงเป็นอีกเรื่องที่สอนใจคนทำธุรกิจว่าความเชื่อใจเป็นสิ่งสำคัญที่สุด โดยเฉพาะมันเป็นสิ่งที่เมื่อเสียไปแล้วไม่สามารถนำกลับมาได้อีกง่ายๆ
หลายสิบปีที่ผ่านมา บริษัทอย่าง TOT และ CAT พยายามสร้างภาพบอกกับประชาชนว่าเป็นหน่วยงานของประชาชน และมีพันธกิจอันยิ่งใหญ่คือการสร้างความเจริญด้วยการนำการสื่อสารเข้าไปถึงประชาชนอย่างเท่าเทียม หลายสิบปีที่ประชาชนทนรำคาญกับบริการที่ย่ำแย่ด้วยเหตุผลสารพัด หลายสิบปีที่ประชาชนอดทกับตัวเลขจำนวนโทรศัพท์ต่อประชากร และพื้นที่ที่การสื่อสารเข้าถึงที่ต่ำกว่ามาตรฐานอย่างอดทน
แต่สิ่งที่ TOT และ CAT แสดงให้ประชาชนได้รับรู้ตลอดมา คือความฟอนเฟะของหน่วยงานที่ฝังรากลึกอย่างไม่น่าให้อภัย เป็นที่รู้กันว่าพนักงานของสองหน่วยงานนี้มีอภิสิทธิ์อย่างล้นเหลือ ไม่ว่าจะเป็นเวลาทำงานที่เข้าสาย พักเร็ว เริ่มงานช้า กลับบ้านก่อน กันเป็นเรื่องปรกติ แถมยังมีโบนัสให้ทุกปีไม่ว่าสภาวะเศรษฐกิจจะเป็นเช่นไร
เมื่อเอกชนเช่นกลุ่มชิน แทค และทรู เข้ามาเสนอทางเลือกใหม่ ประชาชนได้พบกับความแตกต่างที่เคยโดนกรอกหูว่าบริษัทเอกชนนั้นพยายามรีดไถจากประชาชน ภาพนายทุนหน้าเลือดเริ่มถูกตั้งคำถามเมื่อบริษัทเอกชนจำนวนมากเข้ามาเสนอทางเลือกที่ดีกว่า ถูกกว่า และเร็วกว่า ขณะที่บริษัทของประชาชนนั้นเองกลับไม่เสนออะไรใหม่นอกจากการทำงานที่ล่าช้า ราคาที่แพง และบริการที่เหมือนเป็นเจ้านายมากกว่าผู้รับใช้ประชาชน
มาวันนี้ประชาชนเรียนรู้ว่าการที่เราให้ผลประโยชน์กับกลุ่มเอกชนบ้าง คงเป็นเรื่องที่ยอมรับได้ถ้าจะมีคนรวยจากการเอาผลกำไรจากประชาชนไป ตราบใดก็ตามที่พวกเขาได้รับบริการที่น่าพึงพอใจ
วันนี้ที่ TOT และ CAT พยายามสร้างภาพว่าเป็นสมบัติของประชาชนที่ถูกรังแกนั้น กลับถูกประชาชนดูถูกเป็นวงกว้าง ด้วยภาพการขอเลขหมายโทรศัพท์นานนับปี ค่าโทรที่แพงมหาศาลจาก TOT และบริการเครือข่ายที่ไม่น่าเชื่อว่าจะเป็นบริการระดับชาติเช่น ด้วยการทำเครือข่ายล่มมากกว่า 60 ชั่วโมงในปี 2004 ของ CAT การพยายามโอบอุ้ม TOT และ CAT ในวันนี้จึงไม่เป็นสิ่งที่ประชาชนเชื่อแม้แต่น้อยว่าจะเป็นผลดีกับพวกเขา เพราะความเชื่อใจที่ซื้อมาด้วยทุกอย่างในแบบที่อาเหลียงทำนั้น TOT และ CAT ได้สูญเสียมันไปนานแล้ว
ถึงวันนี้เราอาจจะพูดได้ว่าบริษัทสองบริษัทนี้ไม่มีประชาชนอยู่เคียงข้าง เพราะมันไม่เคยอยู่เคียงข้างประชาชน