แม้จะอยากพบว่า pydev คือ IDE สำหรับ Python ที่ทรงพลังที่สุดมาระยะหนึ่งแล้ว แต่ด้วยขนาดถึง 120 เมกกะไบต์ และอัตราการกินแรมแบบสูบ จนวันนี้ผมก็ยังไม่ได้ลองใช้งานมันซักที
คงต้องรอเครื่องใหม่ อัดแรมสักสองสามกิก แล้วเราคงได้อยู่ด้วยกัน
หลังจากทำงานด้านซอฟต์แวร์มาปีกว่าๆ สิ่งที่พบอย่างหนึ่งคือโลกธุรกิจซอฟต์แวร์บ้านเราถูกแบ่งออกเป็นสองขั้วโดยไม่มองหน้ากัน คือ โลกของ Managed Software อย่าง .NET และ Java กับโลกของ Native ที่มีสารพัดจะัใช้กันอยู่ ทั้งเครื่องยูนิกซ์รุ่นเก่าๆ มาจนถึงลินุกซ์
ที่น่ารำคาญใจที่สุดคงเป็นเรื่องของเมื่อเทคโนโลยีส่วนหนึ่งไม่สามารถตอบสนองได้ดีพอ ธุรกิจซอฟต์แวร์บ้านเรากลับกลัวที่จะขอความช่วยเหลือจากเทคโนโลยีอื่นๆ เพื่อลดอุปสรรค แต่กลับพยายามใช้เทคโนโลยีที่ไม่เหมาะสมเพื่อให้ได้ชื่อว่าซอฟต์แวร์ X ทำงานอยู่บนเทคโนโลยี Y ให้ได้
พอดีว่าอยู่ฝั่ง Native หลายครั้งที่อยากร้องขอเทคโนโลยีระดับสูงกว่า เพื่อมาลดงานที่น่าเบื่อ (แต่ต้องมาทำใน C/C++) โดยได้ประโยชน์ด้านประสิทธิภาพน้อยกว่าร้อยละ 1 แต่ก็ไม่ได้เพราะเหตุผลที่ว่าเราต้องการให้ซอฟต์แวร์เป็น Native
ขณะเดียวกันผมเชื่อว่าคนใช้เทคโนโลยีฝั่ง Managed ทั้งหลาย ก็หลีกเลี่ยงการเรียกฟังก์ชั่น Native ด้วยความกลัวว่ามันจะไม่ Portable หรือจะต้องรองรับเทคโนโลยีอื่นเพิ่มเติม ไปจนถึงปัญหาการเมืองอื่นๆ
ความกลัวที่ไม่เข้าท่าเหล่านี้สร้างความน่าเบื่อให้กับงานในโลกซอฟต์แวร์ไม่ใช่น้อย แทนที่เราจะใช้สิ่งที่สร้างขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหาอย่างตรงตัว เรากลับอ้อมไปมาด้วยความกลัวเกินเหตุ
บทความนี้เขียนให้ตัวผมเองจำไว้ วันไหนมีอำนาจตัดสินใจแล้ว ก็อย่ากลัวที่จะเรียนรู้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับปัญหาแล้วกัน
Debugging is twice as hard as writing the code in the first place. Therefore, if you write the code as cleverly as possible, you are, by definition, not smart enough to debug it.
Brian Kernighan of C
ผมอ่านรายงาน benchmark มาสองสามที่ เรื่องหนึ่งที่แปลกใจคือภาษาจาวานั้นทำผลการทดสอบได้ในระดับดีเยี่ยมเสมอๆ เรียกว่าขี่ๆ กับ C/C++ กันเลยทีเดียว
เรื่องน่าแปลกใจคือ ในโลกความเป็นจริง ผมไม่ค่อยเจอโปรแกรมจาวาความเร็วเป็นที่น่าพอใจเท่าใหร่เลย แม้จะทำงานในเครื่องที่มีแรมให้สูบอย่างเหลือเฟือแล้วก็ตาม
ความเชื่ออย่างหนึ่งของผมในเรื่องนี้คือ ที่โปรแกรมจาวามันช้า เพราะน้อยคนจะเขียนให้มันเร็ว มันไม่ใช่เรื่องแปลกอะไรที่เราจะเห็นประโยคประมาณว่า “เพราะคอมพิวเตอร์ทุกวันนี้เร็วขึ้นมาก เราจึงสามารถ…” ในหนังสือจาวาระดับเริ่มต้นจำนวนมาก
โปรแกรมเมอร์จาวาจำนวนมากในโลก จึงถูกสอนการเขียนโปรแกรมมาด้วยความคิดพื้นฐานที่ว่าคอมพิวเตอร์นั้นเร็วเหลือเฟือ และสามารถหาเครื่องที่เร็วกว่า หากเราต้องการได้ไม่ยากนัก นี่อาจจะเป็นเหตุผลที่ว่าทำไมเราจึงไม่ค่อยเห็นโปรแกรมที่ทำความเร็วได้ดีในภาษาจาวากันเท่าใหร่
ปัญหาประมาณนี้ไม่ได้มีในจาวาอย่างเดียวเท่านั้น ก่อนหน้านี้ปรัชญาที่สร้างความปวดเศียรเวียนกล้าให้กับการทำงานก่อนหน้านี้คงเป็นภาษา Perl ที่สนับสนุนการใช้ Regular Expression อย่างสุดโต่ง แถมยังมีปรัชญาแนบท้ายว่า “There’s more than one way to do it.”
ผลที่ได้คือโค้ด Perl ที่ไม่ค่อยมีใครอ่านออกจำนวนมากในโลกทุกวันนี้
ผมเคยถกกับพี่คนหนึ่งที่เข้าใจว่าชอบ Perl พอควร ส่วนผมน่ะเกลียดมาก พี่คนนั้นยกประเด็นว่าเราสามารถเขียน Perl ให้อ่านง่ายๆ ได้ถ้าเราต้องการ แต่การสอน Regular Expression และการใช้ตัวแปร Global ตั้งแต่บทแรกๆ ก็ดูเหมือนจะไม่สนับสนุนให้ Perl มีโปรแกรมเมอร์ที่เน้นความอ่านง่ายของโปรแกรมกันเท่าใหร่ แต่เน้นว่าโปรแกรมสั้น ยิ่งสั้นจะดูยิ่งเจ๋งไปซะอย่างนั้น
Python สอนผมสองเรื่อง คือการ Refactoring ที่ให้ทำเสมอๆ เมื่อมันควรทำ ข้อนี้อาจจะเป็นหนังสือที่ผมอ่านเอง แต่โดยส่วนตัวแล้วผมก็ยังเชื่อว่าตัวภาษามีส่วนค่อนข้างมาก ไม่ว่าจะเป็นการบังคับใช้ self เมื่อต้องการใช้ตัวแปรในออปเจกต์ ไปจนถึงฟังก์ชั่น property ที่ทำให้เราสามารถประกาศตัวแปรในออปเจกต์ไปก่อน แล้วไปใส่ฟังก์ชั่น get/set เอาทีหลัง โดยไม่ต้องไปแก้จากภายนอก เรื่องที่สองคือแนวคิด battery included ของ Python ทำให้ผมเลิก reinvent the wheel ไปได้มาก ด้วยความที่เคยชินที่จะหาโมดูลที่ทำงานตามที่เราต้องการก่อน เมื่อไม่มีค่อยเขียนใหม่ แทนที่จะเป็นการเขียนเองเรื่อยๆ เหมือนเมื่อตอนเขียน C/C++ นิสัยพวกนี้อาจจะบอกได้ว่าเกิดขึ้นมา by design ของภาษากันเลยทีเดียว
หรือไม่จริง?